چای سبز و لیمو :

به احتمال زیاد، لیموی ایرانی نتیجه تلاقی دو گونه Citrus aurantiifolia و Citrus limon است. منشأ دقیق این گیاه ناشناخته باقی مانده، اما احتمال می‌رود بومی ایران باشد. طبق برخی منابع، در اواسط دهه 1800 میلادی، از ایتالیا (جایی که گفته می‌شود لیموترش از سال 1824 کشت می‌شد) به برزیل وارد شد. برخی نیز معتقدند لیموی ایرانی از طریق تاهیتی به ایالات متحده منتقل شده است.

پس از جنگ جهانی اول، لیموی ایرانی جایگاه خود را در تجارت گیاهان یافت. البته در ابتدا، تاجران و مردم به راحتی این گیاه را نپذیرفتند؛ به عنوان مثال، کانادایی‌ها تا مدتی این لیمو را قبول نمی‌کردند زیرا به لیموی مکزیکی عادت داشتند. در دهه 1930، بسیاری از پرورش‌دهندگان مرکبات در فلوریدا که به دنبال کسب درآمد بیشتر بودند، شروع به کشت لیموترش کردند و تا سال 1949 استفاده از این گیاه گسترش یافت. اکنون این گیاه در بسیاری از نقاط جهان از جمله ایالات متحده، برزیل و استرالیا کشت می‌شود.

خرید دمنوش چای سبز و لیمو

خواص لیمو ترش :

تنظیم فشار خون :

در پژوهشی که نتایج آن در ژورنال International Research of Pharmacy and Pharmacology منتشر شده است، محققان اثر عصاره آبی لیموترش را بر فشارخون سرخرگی و فعالیت قلب خرگوش‌ها بررسی کردند. در این آزمایش، ابتدا با استفاده از آدرنالین، فشارخون خرگوش‌ها را افزایش دادند و سپس مشاهده کردند که مصرف لیموترش باعث کاهش فشارخون بالای ایجاد شده توسط آدرنالین شد. این عصاره هم اثرات اینوتروپیک (افزایش قدرت انقباض قلب) و هم اثرات کرونوتروپیک (تعداد ضربان قلب) بر فعالیت انقباضی قلب داشت و از انقباض ناشی از آدرنالین کاست.

پژوهشگران مشاهده کردند که با حذف لایه اندوتلیوم (لایه نازکی از سلول‌ها که لایه داخلی عروق خونی را پوشانده است)، اثر لیموترش از بین می‌رود. بنابراین، نتیجه‌گیری کردند که احتمالاً مکانیزم‌های مربوط به اندوتلیوم در این اثر لیمو دخیل هستند.

همچنین، نتایج نشان داد که لیموترش باعث فعال شدن نیتریک اکسیدهای اندوتلیال و در نتیجه گشاد شدن رگ‌های خونی می‌شود.

ضد میکروب :

بر اساس نتایج پژوهشی که در مجله پژوهش زیست‌فناوری میکروبی منتشر شده است، اسانس و عصاره لیموترش اثرات ضدمیکروبی بر میکروارگانیسم‌های مهم دهانی دارند. محققان بر این باورند که خاصیت ضدمیکروبی لیمو به دلیل وجود سیترال و کومارین در آن است و این ویژگی لیمو را به گزینه‌ای مناسب برای درمان عفونت‌های دهانی تبدیل می‌کند.

این میوه به دلیل داشتن میزان بالایی از اسیدهای آلی، به‌ویژه اسید سیتریک، و ایجاد شرایط اسیدی، در درمان بسیاری از عفونت‌های روده‌ای نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد و کاربرد وسیعی در بهبود بیماری وبا در مناطق مختلف جهان داشته است، زیرا خاصیت ضدمیکروبی بالایی نسبت به باکتری مولد این بیماری (ویبریو کلرا) دارد.

علاوه بر این، لیموترش منبعی غنی از ویتامین C است که از مهم‌ترین آنتی‌اکسیدان‌های شناخته‌شده به شمار می‌رود. این ویتامین نقش مهمی در جلوگیری از پیشرفت بیماری آترواسکلروز، سرطان، بیماری‌های قلبی و عفونت‌ها دارد.

ضد سرطان :

نتایج پژوهشی که در ژورنال International Journal of Cancer منتشر شد، نشان داد که مصرف مرکبات می‌تواند میزان ابتلا به انواع سرطان در بزرگسالان ژاپنی را کاهش دهد. شواهد زیادی اثر محافظتی مرکبات، از جمله لیموترش، در برابر انواع سرطان مانند سرطان دستگاه گوارش، سرطان مجاری تنفسی، سرطان لوزالمعده، سرطان پروستات و سرطان سینه را اثبات کرده‌اند.

پژوهشگران معتقدند که اسانس لیموترش به علت افزایش تعداد لکوسیت‌ها و درصد لنفوسیت‌های خون، با تقویت سیستم ایمنی می‌تواند از بروز بیماری‌های عفونی و سرطان جلوگیری کند. تنش اکسیداتیو می‌تواند باعث پیشرفت سرطان شود.

مرکبات به دلیل داشتن فلاونوئیدها و ویتامین‌ها، خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارند و با خنثی کردن تنش اکسیداتیو، می‌توانند در جلوگیری از بروز یا پیشرفت سرطان مفید باشند. عصاره این گیاهان با داشتن فعالیت ضد التهابی، از تکثیر سلول‌های سرطانی جلوگیری کرده و باعث آپوپتوز آنها می‌شود. به عنوان مثال، نارینجنین موجود در این گیاهان می‌تواند به ترمیم DNA کمک کند. محققان معتقدند که مرکبات در کاهش وقوع یا پیشروی سرطان مؤثر هستند، به ویژه زمانی که با چای سبز مصرف شوند.

افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی :

لیموترش به دلیل داشتن ترکیبات پلی فنلی، اسیدهای چرب و توکوفرول، خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی‌ای دارد. ویتامین C نیز یکی دیگر از آنتی‌اکسیدان‌های موجود در لیمو است که از لیپیدهای پلاسمای انسان در برابر آسیب پراکسیداتیو ناشی از انواع اکسیدان‌ها محافظت می‌کند.

تسریع کاهش وزن :

بر اساس نتایج پژوهشی که در ژورنال Medical Journal of the Islamic Republic of Iran منتشر شده است، مصرف عصاره پوست لیمو باعث کاهش شاخص توده بدنی در کودکان و بزرگسالان می‌شود. اسید سیتریک موجود در لیموترش یک چربی‌سوز بسیار موثر است که در تعامل با اسیدها و آنزیم‌های دیگر معده به بهبود هضم کمک می‌کند. محتوای بالای اسیدی در آب لیموترش باعث کاهش جذب قند از غذاهای مصرفی می‌شود. محققان دریافته‌اند که افرادی که روزانه آب لیموترش مصرف می‌کنند، کمتر دچار افزایش وزن می‌شوند. به نظر پژوهشگران، آب لیموترش به سم‌زدایی بدن کمک کرده و سرعت متابولیسم را افزایش می‌دهد که نهایتاً در چربی‌سوزی مؤثر است.

تنظیم قند خون :

به دلیل خاصیت ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی لیمو، توصیه شده است که از آن برای پیشگیری از بیماری‌هایی نظیر دیابت و چربی خون بالا استفاده شود. محققان در مطالعه‌ای نشان دادند که مصرف عصاره لیموترش به مدت 6 روز باعث کاهش چشمگیر گلوکز و چربی خون شد. این بررسی نشان داد که لیموترش باعث کاهش بیان آنزیم‌های گلوکز 6-فسفاتاز و فسفوانول پیرووات کربوکسی کیناز در کبد و همچنین افزایش بیان آنزیم‌های گلوکوکیناز در کبد و GLUT4 (یک ناقل گلوکز) در بافت‌های محیطی می‌شود. به نظر می‌رسد که لیموترش با افزایش جذب و متابولیسم گلوکز در کبد و همچنین مهار گلوکونئوژنز (فرآیند ساخت گلوکز) باعث کاهش قند خون می‌شود.

تنظیم چربی خون :

محققان در پژوهش‌های خود مشاهده کردند که مصرف لیموترش در خرگوش‌هایی که تحت رژیم غذایی با کلسترول بالا بودند، به طور چشمگیری میزان کلسترول خون را کاهش داد. در یک تحقیق دیگر، مصرف روزانه 10 درصد لیموترش در آب آشامیدنی موش‌های صحرایی به مدت پنج هفته منجر به کاهش قابل توجه سطح کلسترول کل و کلسترول بد (LDL) شد. بسیاری از محققان این آثار را به اسیدهای چرب ضروری موجود در لیموترش نسبت می‌دهند. در آزمایش دیگری مشاهده شد که میزان کلسترول کبدی و پلاسما در خون موش‌هایی که پوست لیمو به آن‌ها داده شده بود، کاهش یافت. محققان این کاهش را به فلاونوئیدهای موجود در لیموترش نسبت دادند. اریوسیترین، هسپیریدین و نارینجین از جمله فلاونوئیدهای لیموترش هستند. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که هسپیریدین و نارینجین می‌توانند فشار خون را کاهش دهند. همچنین اثر کاهنده اریوسیترین بر کلسترول کل، LDL و فسفولیپیدهای سرم در موش‌های صحرایی با رژیم غذایی پرکلسترول نیز نشان داده شده است.

بهبود عملکرد معده :

لیموترش نقش بسزایی در درمان اختلالات معده‌ای مانند سوءهاضمه، یبوست و زخم معده دارد. این میوه از سوزش معده (به دلیل افزایش اسید معده)، تهوع و افزایش بزاق در دهان جلوگیری می‌کند. اسید موجود در این گیاه با کاهش اثر غذاهای چرب، اسیدی بودن معده را کاهش می‌دهد.

ترمیم و جلوگیری از پیری پوست :

لیمو برای پوست فواید زیادی دارد؛ این گیاه به دلیل داشتن مقادیر زیاد ویتامین C و فلاونوئیدها که آنتی‌اکسیدان و آنتی‌بیوتیک‌های بسیار قوی هستند، باعث جوان‌شدن پوست می‌شود، آن را درخشان نگه می‌دارد، از عفونت‌ها جلوگیری می‌کند و از بوی بد بدن می‌کاهد.

رفع یبوست :

اسیدهای موجود در لیموترش به سیستم گوارش کمک کرده و روده‌ها را پاکسازی می‌کنند. مقادیر زیادی آب لیمو همراه با نمک می‌تواند به عنوان یک مسهل طبیعی عمل کرده و یبوست را برطرف کند.

بهبود عملکرد قلب و عروق :

اخیراً مشخص شده است که فلاونوئیدهای موجود در لیمو با کاهش خطر بیماری عروق کرونر قلب مرتبط هستند. محققان بر این باورند که مصرف اسانس پوست لیمو با کاهش لیپیدهای پلاسما می‌تواند از بروز آترواسکلروز (تصلب شریان‌ها) و در نتیجه کاهش بیماری‌های قلبی ـ عروقی جلوگیری کند. در پژوهشی دیگر، محققان کاهش تعداد لکوسیت‌ها (گلبول‌های سفید خون) را در خون موش‌های مبتلا به هایپرکلسترولمی مشاهده کردند و این کاهش را به چسبندگی لکوسیت‌ها به سطح داخلی دیواره عروق نسبت دادند. به عقیده آنها، چون لیمو میزان کلسترول را کاهش می‌دهد، مصرف آن برای سلامت قلب مفید است.

بهبود عملکرد کلیه :

براساس گزارش دپارتمان تغذیه بیمارستان UW در ویسکانسین، اسیدسیتریک تأثیر مثبتی در رفع سنگ کلیه دارد. هرچه میزان این ماده در ادرار بیشتر باشد، احتمال تشکیل سنگ کلیه کمتر می‌شود. اسیدسیتریک از تشکیل سنگ جلوگیری کرده و در افرادی که سنگ کلیه دارند، از بزرگ شدن سنگ‌ها جلوگیری می‌کند. این ماده با ایجاد پوششی روی سنگ‌ها مانع از چسبیدن مواد دیگر به آنها می‌شود.

مواد موثره و ارزش تغذیه ای لیمو ترش

آلفا-ترپینئول، پاراسیمن، ژرانیال، اوراپتن، اریوسیترین، تانگرتین، لیمـونن، فلانـدرن، کامفن، سیترال، ژرانیول، لینالول، سـیترونلول، آلفا-پینن، بتا-پینن، گاما-ترپینن، سابینن، میرسن، روتین، هسپیریدین، نارینجین، نارینجنین، نونیلیک آلدئید، آنترانیلیک اسید و سیتریک اسید.

خرید دمنوش چای سبز و لیمو

بیشتر بدانید

برای رفع چربی مو، ابتدا آن را با آب لیموترش و سپس با آب معمولی شستشو می‌دهند.

ابن سینا، پزشک معروف ایرانی، آب لیمو را به عنوان بهترین دارو برای درمان تشنج‌های ناشی از تب می‌دانست و از آن برای معالجه یرقان نیز استفاده می‌کرد.

در رایحه‌درمانی، از لیموترش برای کاهش اضطراب پس از عمل جراحی استفاده می‌شود.

حد مجاز مصرف

بهترین زمان مصرف

1 تا 2 ساعت قبل یا بعد از غذا.

عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا

مصرف خوراکی

هیچگونه خطرات سلامتی یا عوارض جانبی در ارتباط با مصرف دوزهای درمانی مناسب لیموترش شناخته نشده است. با این حال، تماس پوست با آب میوه ممکن است پتانسیل کمی برای ایجاد حساسیت داشته باشد.

بارداری و شیردهی

درحال حاضر اطلاعات موثق و کاملی درباره عوارض مصرف لیموترش در دوران بارداری و شیردهی در دسترس نیست. بهتر است از مصرف لیموترش در مقادیر بیش از حد معمول موجود در غذا خودداری کنید.

واکنش‌های حساسیت‌زا

به طور کلی، هر فرد ممکن است نسبت به گیاهان و ادویه‌های خاصی حساسیت داشته باشد که این حساسیت باید در درجه اول توسط خود فرد و در درجه دوم توسط پزشک تشخیص داده شود. واکنش‌های آلرژیک معمولاً عوارض جانبی مزمن یا حاد ایجاد نمی‌کنند و بعد از شناسایی گیاه حساسیت‌زا و قطع مصرف آن، عوارض ناشی از آلرژی برطرف خواهد شد.

هیچ شرکت یا محصولی نمی‌تواند از پیش واکنش‌های آلرژیک بدن‌های مختلف را پیش‌بینی کند. ناسازگاری بدن با یک یا چند گیاه خاص هر چند به ندرت پیش می‌آید اما ممکن است مصرف‌کنندگان با آن مواجه شوند.

تداخل دارویی :
داروهای تجزیه شونده با آنزیم کبدی :

نوشیدن آبلیمو همراه با برخی داروهایی که توسط کبد تجزیه می‌شوند، ممکن است اثرات و عوارض جانبی این داروها را افزایش دهد. اگر از این داروها استفاده می‌کنید، پیش از مصرف آبلیمو با پزشک خود مشورت کنید. برخی از داروهایی که توسط کبد تجزیه می‌شوند شامل لوواستاتین (مواکور)، کتوکونازول (نیزورال)، ایتراکونازول (اسپورانوکس)، فکسوفنادین (آلگرا) و تریازولام (هالسیون) هستند.

کاربرد در طب قدیم :

براساس نظر حکمای طب سنتی، لیمو برای درمان صفرا، التهاب معده، آبریزش بینی، سرگیجه، بیماری‌های پوستی و ریزش مو مفید است. آب لیموترش خاصیت خنک‌کنندگی دارد و در درمان بیماری‌های ناشی از کمبود ویتامین C، روماتیسم و مشکلات گوارشی و دفعی نقش مهمی ایفا می‌کند.