روغن بادام شیرین (120 میلی‌لیتر)

این محصول که از سال ۱۴۰۲ با برند کاژان و به عنوان عضوی از گروه روغن‌ها در حال تولید است، از مغز بادام شیرین به روش پرس سرد به‌دست آمده است. این محصول ۱۰۰٪ خالص است و همچنین قابلیت مصرف خوراکی و استفاده خارجی بر روی پوست و مو را دارد.

روغن بادام شیرین سرشار از اسیدهای چرب ضروری و ویتامین‌ها، به‌ویژه ویتامین E که یک آنتی‌اکسیدان قوی است، است. این روغن مغذی علاوه بر حفظ سلامت و زیبایی پوست و مو، فواید سلامتی برای ذهن و بدن مانند رفع یبوست و جلوگیری از آسیب کبدی را نیز دارد.

تاریخچه و گیاه‌شناسی:

درخت بادام شیرین، گونه‌ای از جنس Prunus و خانواده گلسرخیان (Rosaceae) است. مغز بادام به عنوان غذایی غنی از مواد مغذی مورد استفاده انسان قرار گرفته است. بادام ظاهراً از یک یا چند گونه وحشی که در بیابان‌ها و دامنه کوه‌های نواحی مرکزی و جنوب غربی آسیا رشد کرده‌اند، نشأت می‌گیرد. بادام از اولین گیاهانی بود که برای رفع نیازهای انسان پرورش یافت. قدیمی‌ترین شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهند که این اتفاق در اردن رخ داده است.

بادام به دلیل فواید سلامتی و ارزش غذایی آن، در صنایع مختلفی مانند صنایع غذایی، آرایشی – بهداشتی و دارویی استفاده می‌شود. تقاضا برای محصولات مبتنی بر بادام به‌دلیل فواید آن برای پوست و مو و همچنین تمایل به مواد طبیعی رو به افزایش است.

بادام در مناطق معتدل کشت می‌شود و در شرایط مرطوب

روغن بادام شیرین

به‌خصوص در مناطق مدیترانه‌ای بهتر رشد می‌کند. بادام در سراسر منطقه مدیترانه‌، کالیفرنیا، شمال غرب مکزیک، بخش کوچکی از استرالیا و در سایر نواحی دنیا رشد می‌کند.

بادام دارای تنوع ژنتیکی زیادی است و به دو واریته اصلی تلخ و شیرین تقسیم می‌شود. روغن بادام شیرین از مغز بادام خوراکی بدست می‌آید و دارای مزه آجیلی و رنگ زرد ملایم است.

روغن بادام شیرین منحصراً از مغز بادام خوراکی بدست می‌آید. روغن بادام شیرین مایعی با رنگ زرد ملایم و مزه آجیلی است. روغن بادام شیرین تازه که با استفاده از روش پرس سرد گرفته شده، میزان اسیدهای چرب آزاد، پراکسیدها و فسفاتیدهای کمی دارد و بنابراین بدون نیاز به تصفیه، می‌توان از آن به عنوان یک محصول 100% بکر به‌طور مستقیم و در آشپزی (عمدتاً به عنوان چاشنی سالاد و در سس‌های سبزیجات) استفاده کرد.

خواص بادام:

بهبود یبوست

در سال 2022، اثر مصرف خوراکی روغن بادام شیرین و ماساژ شکم با آن بر روی یبوست در افراد سالمند بررسی شد.

در گروه مصرف خوراکی، هر 12 ساعت 9 میلی‌لیتر روغن بادام شیرین (معادل 18 میلی‌لیتر روزانه) مصرف شد. این کار به مدت 2 هفته و روزانه 7 بار انجام شد.

در گروه ماساژ شکم، بیماران به مدت 15 دقیقه در زمان‌های مشخص (از ساعت 8 تا 11 صبح) تحت ماساژ شکم با 18 میلی‌لیتر روغن بادام شیرین قرار گرفتند. این کار نیز به مدت 2 هفته و روزانه 7 بار انجام شد.

نتایج این مطالعه نشان داد که هم مصرف خوراکی روغن بادام شیرین و هم ماساژ شکم با آن می‌تواند در درمان یبوست و بهبود کیفیت زندگی افراد سالمند موثر باشد.

در سال 2019، یک مطالعه بر روی موش‌های مبتلا به یبوست نشان داد که مصرف خوراکی روغن بادام شیرین دارای اثرات آرام‌بخشی است.

با توجه به شیوع یبوست و تأثیرات منفی آن بر کیفیت زندگی و سلامت، توصیه می‌شود از این روش‌های ساده، ارزان و غیرتهاجمی برای کنترل یبوست استفاده شود.

ترمیم و جلوگیری از پیری پوست

روغن بادام شیرین دارای خواص مرطوب‌کننده، نرم‌کننده، ضدالتهابی و ضدپیری است و حاوی مقادیر زیادی ویتامین E و K است که به بازسازی و حفظ خاصیت کشسانی پوست کمک می‌کند و پوست را نرم و مغذی نگه می‌دارد. این روغن در بسیاری از محصولات مراقبت از پوست و مو استفاده می‌شود و یکی از روغن‌های محبوب در رایحه‌درمانی و ماساژ‌درمانی است.

روغن بادام شیرین می‌تواند پوست را در برابر آسیب‌های ناشی از اشعه فرابنفش محافظت کند و در جلوگیری از پیری پوست و رشد ترک‌های پوستی موثر باشد. همچنین، این روغن می‌تواند ناخن‌های خشک و شکننده را ترمیم کرده و موهای آسیب‌دیده را ترمیم کرده و براقیت و درخشندگی اولیه را به موها بازگرداند.

تقویت مو

روغن بادام شیرین به عنوان یک نرم‌کننده و مرطوب‌کننده ملایم برای موها عمل می‌کند و می‌تواند به ترمیم موهای آسیب‌دیده و خشک کمک کند. همچنین، این روغن می‌تواند به پاکسازی فولیکول‌های مو و از بین بردن آلودگی‌ها کمک کند.

ضدسرطان

مطالعات نشان داده‌اند که مصرف روغن بادام شیرین می‌تواند از ابتلا به سرطان جلوگیری کند و همچنین، می‌تواند رشد تومور را کاهش دهد و در جلوگیری از گسترش سرطان موثر باشد.

افزایش قدرت باروری

روغن بادام شیرین از اسپرم در برابر آسیب محافظت می‌کند. (2) در سال 2015، در مطالعه‌ای روی موش‌های دیابتی مشاهده شد که افزودن روغن بادام شیرین به رژیم غذایی برای افزایش تعداد اسپرم، درصد اسپرم زنده، درصد تحرک اسپرم و درصد اسپرم سالم از لحاظ اندازه و شکل مفید است. (13) این اثرات می‌تواند به‌دلیل ترکیبات آنتی‌اکسیدانی روغن بادام باشد.

کاهش اشتها

نتایج مطالعه‌ای در سال 2019 نشان داد که مصرف بادام شیرین همراه با برنامه تمرین ورزشی باعث کاهش اشتها و کاهش وزن در زنان دارای اضافه وزن می‌شود. به عقیده محققین وجود اسیدهای چرب مثل لینولئیک اسید (امگا 6) در بادام شیرین و روغن آن جذب و ساخت چربی را نیز کاهش می‌دهد.

ضد افسردگی

در سال 2018، اثر ضدافسردگی مصرف خوراکی روغن بادام شیرین همراه با استنشاق روغن اسانسی اسطوخودوس برای کاهش شدت افسردگی در موش‌ها مطالعه شد. طبق نتایج این مطالعه، اگرچه مصرف روغن بادام شیرین یا رایحه‌درمانی با روغن اسانسی اسطوخودوس اثر ضدافسردگی دارند، اما درمان ترکیبی (ترکیب روغن بادام و روغن اسانسی اسطوخودوس) اثر ضدافسردگی بیشتری در مقایسه با مصرف هر یک از آنها به تنهایی دارد. این بدان معناست که درمان با روغن بادام شیرین، استنشاق روغن اسانسی اسطوخودوس یا ترکیب هر دو ممکن است عملکرد ناحیه هیپوکامپ مغز را بهبود دهد.

ترکیب اسیدهای چرب روغن بادام اهمیت تغذیه ای دارد. اگرچه بادام حاوی مقادیر زیادی چربی است، اما روغن آن به تشکیل کلسترول در انسان ارتباطی ندارد، زیرا روغن بادام شیرین سرشار از اسیدهای چرب تک و چند غیراشباع است که میزان کلسترول کل و کلسترول بد (LDL) خون را پایین می‌آورند. (7)

مطالعه‌ای در سال 2002 هم نشان داد که مصرف روغن بادام شیرین  میزان کلسترول کل و LDL خون را کاهش، درحالیکه کلسترول خوب (HDL) خون را افزایش داد.

تنظیم قند خون

در سال 2019، اثر مصرف همزمان روغن بادام شیرین با وعده غذایی سرشار از کربوهیدارت بر کنترل قند خون بعد از غذا در موش‌ها بررسی شد. مشاهده شد که روغن بادام شیرین، بدون اینکه میزان انسولین خون را تغییر دهد، میزان قند خون بعد از غذا را کاهش می‌دهد.

مصرف روغن بادام شیرین در وعده غذایی حاوی کربوهیدرات توانست سرعت تخلیه معده را آهسته ‌کند چراکه میزان انرژی بالا و ویسکوزیته متوسطی دارد؛ و محققین معتقدند اثر این روغن بر کاهش‌ قند خون بعد از غذا می‌تواند با میزان تخلیه معده مرتبط باشد. (16)

همچنین در سال 2011، در مطالعه‌ای روی افراد مبتلا به اختلال تحمل گلوکز (یک عارضه‌ی پیش دیابتی) مشاهده شد افرادی که همراه صبحانه روغن بادام شیرین هم می‌خورند، نسبت به افرادی که از این رژیم پیروی نمی‌کنند، میزان قند خون‍شان هم بعد از غذا و هم در طول روز پایین‌تر است.

بهبود عملکرد کبد

در سال 2011، اثرات روغن بادام شیرین بر محافظت از کبد در موش‌های مبتلا به جراحت کبدی حاد بررسی شد. براساس نتایج، ثابت شد که روغن بادام شیرین برای درمان و جلوگیری از آسیب کبدی و سمیّت کبدی ناشی از مواد شیمیایی مفید است.

به گفته‌ی محققین این مطالعه، اثرات روغن بادام بر محافظت از کبد ممکن است به‌دلیل وجود اسیدهای چرب چندغیراشباع، توکوفرول‎ها و ترکیبات فنولی موجود در آن باشد؛ مکانیسم‌های محافظتی شامل مهار فرایندهای پراکسیداسیون لیپید و افزایش فعالیت آنزیم آنتی اکسیدانی است.

بهبود عملکرد قلب و عروق

تمامی مطالعات بالینی روی انسان اظهار کردند که اثرات محافظتی مصرف روغن بادام شیرین در برابر بیماری قلبی – عروقی حداقل تا حدی از طریق تعدیل چربی خون است.

افزودن روغن بادام شیرین به رژیمی غذایی باعث کاهش قابل‌توجه میزان کلسترول کل، کلسترول بد (LDL)، تری گلیسیرید و افزایش کلسترول خوب (HDL) خون می‌شود که باعث بهبود چربی خون بالا و جلوگیری از بیماری قلبی – عروقی می‌شود.

افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی

بادام یکی از بهترین منابع ویتامین E در میان سایر مغزیجات است. این ویتامین یک ترکیب آنتی اکسیدانی محلول در چربی است. (19)

براساس مطالعه‌ای در سال 2019، روغن بادام شیرین دارای خواص آنتی اکسیدانی است و محققین استفاده از آن را به عنوان یک آنتی اکسیدان رژیمی توصیه می‌کنند.

روغن بادام شیرین

عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا

مصرف خوراکی

بادام شیرین معمولاً به عنوان غذا مصرف می‌شود. در حال حاضر اطلاعات معتبر کافی برای دانستن اینکه آیا مصرف خوراکی بادام شیرین به عنوان دارو ایمن هست، وجود ندارد. (26)

حساسیت به مغزیجات یا دانه‌های آجیلی

استفاده خوراکی و موضعی از روغن بادام شیرین عموماً برای افراد ایمن است. اما، هر فردی که حساسیت شدید به مغزیجات آجیلی دارد نباید از روغن بادام شیرین به صورت موضعی (بر روی پوست و مو) یا خوراکی استفاده کند، زیرا ممکن است باعث واکنش آلرژیک شدید شود. (27)

مصرف موضعی

روغن بادام شیرین برای انواع پوست مناسب و ایمن است. (1) اگر پوستتان مستعد آکنه است، قبل از مصرف مستقیم آن روی صورت با پزشک خود مشورت کنید. (23)

سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS)

خوردن مقادیر زیادی روغن بادام شیرین ممکن است درد و اسهال را در افراد مبتلا به IBS بدتر کند. (26)

بارداری و شیردهی

قبل از مصرف، درباره‌ی فواید یا خطرات مصرف روغن بادام شیرین در این دوران با پزشک خود مشورت کنید. (28)

دیابت

بادام شیرین ممکن است باعث کاهش قند خون در برخی افراد شود. اگر مبتلا به دیابت هستید و بادام شیرین هم مصرف می‌کنید قند خونتان را با دقت و در فواصل نزدیک کنترل کنید.

جراحی

بادام شیرین ممکن است باعث کاهش قند خون در برخی افراد شود. فرض بر این است که بادام شیرین ممکن است با کنترل قند خون حین و بعد از جراحی تداخل ایجاد کند. حداقل دو هفته قبل از عمل جراحی از مصرف بادام شیرین خودداری کنید. (29)

واکنش های حساسیت زا

به طور کلی، هر فرد ممکن است نسبت به گیاهان و ادویه‌های خاصی حساسیت داشته باشد که این حساسیت باید در درجه اول توسط خود فرد و در درجه دوم توسط پزشک تشخیص داده شود. البته این واکنش‌های آلرژیک عوارض جانبی مزمن یا حاد ایجاد نمی‌کنند و بعد از شناسایی گیاه حساسیت‌زا و قطع مصرف آن‌، عوارض ناشی از آلرژی برطرف خواهد شد.

هیچ شرکت یا هیچ محصولی نمی‌تواند از واکنش‌های آلرژیک بدن‌های مختلف از پیش آگاهی داشته باشد. ناسازگاری بدن با یک یا چند گیاه خاص هر چند به ندرت پیش می‌آید اما به هر حال ممکن است مصرف کنندگانی با آن مواجه شوند.

تداخل دارویی

داروهای ضد دیابت

کاربرد در طب قدیم

پزشکان یونان باستان، بقراط و جالینوس، بادام را «گرم» توصیف کردند و به خواص «گرم کننده»، «پاک کننده»، «تغذیه‌کننده» و «تقویت کننده عملکرد ذهنی» آن اشاره کردند. (1)

در طب سنتی بادام به عنوان قابض، بادشکن، تسکین‌دهنده التهاب، مدر، نرم‌کننده، ملیّن، سنگ‌شکن (سنگ‌های موجود در کلیه و مثانه) و مقوی (نیروزا) توصیه می‌شود. بادام یک داروی سنتی برای سوزش سردل و انواع زخم است و مغز بادام برای جلوگیری از زخم معده به رژیم غذایی اضافه می‌شود. (3)

روغن بادام شیرین به عنوان طعم‌دهنده در محصولات نانوایی و عطرسازی استفاده می‌شود. (3) این روغن به‌طور سنتی برای درمان عارضه‌های پوست خشک مانند پسوریازیس و اگزما هم استفاده می‌شود. (30) رومیان باستان از روغن بادام شیرین به‎طور گسترده در محصولات مراقبت از پوست استفاده می‌کردند و در اوایل قرن 16میلادی در اروپا به عنوان یک روغن زیبایی‌بخش نیز مورد استقبال قرار گرفت. (3) ماساژدرمانگران از روغن بادام شیرین برای چرب و روان کردن پوست در طول جلسه ماساژ استفاده می‌کنند و بسیاری آن را نرم‌کننده‌ی پوست موثر می‌دانند.