دمنوش خالص گل گاو زبان :

گل گاوزبان با نام علمی Echium amoenum، بومی مناطق محدودی از بخش‌های شمالی ایران و قفقاز است. این گیاه در بسیاری از مناطق اروپا، غرب آسیا و آمریکای شمالی رشد می‌کند و اغلب به صورت وحشی در کناره رودخانه‌ها یافت می‌شود. در اوایل قرن نوزدهم، بخش‌های جوان گیاه مانند شاخ و برگ آن به صورت پخته یا در سالاد مصرف می‌شد. گیاه‌شناسان قدیم این گیاه را گاهی Bugloss نیز می‌نامیدند. بر اساس برخی مستندات، Borago، نام لاتین گل گاوزبان، از کلمه Corago (Cor به معنی قلب و ago به معنی گذشته) تحریف شده است. این نامگذاری به دلیل تأثیر این گیاه بر قلب انسان بود. هرچند جان استیو هنسلو (1861-1796)، گیاه‌شناس انگلیسی، بر این باور بود که این کلمه از barrach، واژه‌ای از زبان ایرلندی کهن (سلتی) به معنی مرد دلاور، مشتق شده است.

خواص گل گاو زبان:

ضد تشنج:

در یک پژوهش، 35 بیمار مبتلا به اختلال افسردگی عمده خفیف تا متوسط مورد بررسی قرار گرفتند. این بیماران به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند و یا دارونما یا 375 میلی‌گرم عصاره آبی گل گاوزبان دریافت کردند. آنها به مدت شش هفته تحت نظر بودند و نتایج نشان داد که در هفته‌های پایانی، عصاره گل گاوزبان نسبت به دارونما عملکرد بهتری داشت. این تفاوت در هفته چهارم معنی‌دار و در هفته ششم تقریباً معنی‌دار بود. عصاره گل گاوزبان در هیچ یک از هفته‌ها بیش از دارونما عوارض جانبی ایجاد نکرد.

ضد اضطراب و افسردگی:

خرید دمنوش گل گاوزبان

یک کارآزمایی بالینی به منظور بررسی اثربخشی عصاره آبی گل گاوزبان در درمان بیماران مبتلا به اختلال وسواسی-اجباری (33 بیمار) در یک دوره 6 هفته‌ای انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد که این عصاره می‌تواند دارویی مؤثر و بی‌خطر برای درمان این بیماران باشد، اگرچه مطالعات بیشتری برای تأیید آن لازم است. عصاره آبی گل گاوزبان احتمالاً با اثر بر سیستم سروتونرژیک باعث کاهش ناراحتی‌های اعصاب می‌شود.

ضد سرطان:

تحقیقات نشان می‌دهد که گل گاوزبان خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد جهش‌زایی دارد که با رشد سلول‌های سرطانی مبارزه می‌کند. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که روغن گل گاوزبان فعالیت‌های سیتوتوکسیک دارد که به طور چشمگیری طول عمر سلول‌های سرطانی را کاهش داده و در عین حال طول عمر سلول‌های سالم میزبان را افزایش می‌دهد. مصرف مکمل روغن گل گاوزبان برای محافظت از DNA سلول و درمان طبیعی سرطان توصیه می‌شود، چرا که این گیاه قادر است آسیب ژنتیکی اکسیداتیو را که باعث پیشرفت التهاب و بیماری می‌شود، کاهش دهد.

ترمیم و جلوگیری از پیری پوست:

پژوهشی منتشر شده در فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی لرستان به بررسی اثر گل گاوزبان بر بهبودی و عود درماتیت آتوپیک (یک بیماری مزمن پوستی) پرداخت. در این مطالعه، تأثیر کورتون و عصاره گل گاوزبان بر بهبودی و عود ضایعات کودکان مبتلا به درماتیت آتوپیک مقایسه شد. در این کارآزمایی بالینی، دو گروه 25 نفره از کودکان تا 12 سال مبتلا به درماتیت آتوپیک به طور تصادفی انتخاب و به صورت یک در میان برای آنها کورتون موضعی یا عصاره گل گاوزبان تجویز شد. یافته‌های این بررسی 20 روز پس از شروع درمان نشان داد که میزان بهبودی در پاسخ به مصرف عصاره گل گاوزبان 72 درصد (خوب)، 4 درصد (متوسط) و 24 درصد (ضعیف) بود. در حالی که با مصرف کورتون، میزان بهبودی 24 درصد (خوب)، 12 درصد (متوسط) و 64 درصد (ضعیف) بود. ضایعات پوستی پس از مصرف عصاره و تا 10 روز پس از قطع مصرف آن اصلاً عود نداشت؛ در حالی که پس از استفاده کورتون موضعی، 64 درصد عود متوسط و 36 درصد عود کم مشاهده شد. با توجه به نتایج به دست آمده، به دلیل میزان بیشتر بهبودی و عود کمتر بیماری با عصاره گل گاوزبان نسبت به کاربرد داروی کورتون، می‌توان از عصاره این گیاه در درمان درماتیت پوستی استفاده کرد. گل گاوزبان به درمان آکنه، اگزما و پسوریازیس کمک می‌کند. مطالعات حیوانی نشان داد که اختلالات پوستی ناشی از عدم تعادل اسیدهای چرب می‌تواند با این گیاه درمان شود. براساس نتایج پژوهشی منتشر شده در مجله British Journal of Nutrition در سال 2009، مصرف روغن گل گاوزبان سبب کاهش التهاب و قرمزی پوست در زنان شد.

کاهش التهاب مفاصل:

در پژوهشی که به منظور بررسی اثرات عصاره‌ی گل گاوزبان بر افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید انجام شد، 37 فرد مبتلا به این بیماری در یک کارآزمایی بالینی دو سوکور به مدت 24 هفته، روزانه 1.4 گرم عصاره‌ی گل گاوزبان دریافت کردند. نتایج این بررسی نشان داد که مصرف روغن بذر گل گاوزبان بدون ایجاد عوارض جانبی علائم بالینی آرتریت را کاهش می‌دهد. شواهدی نیز وجود دارد که برخی افراد پس از درمان منظم با روغن گل گاوزبان به مدت 6 هفته، کاهش درد مفاصل، تورم و شدت حساسیت را تجربه می‌کنند. گاما-لینولنیک اسید (GLA)، یک ترکیب ضدالتهابی قوی در روغن گل گاوزبان، پس از ورود به بدن به دی‌هومو-گاما-لینولئیک اسید (DGLA) تبدیل می‌شود که با مهار سنتز لکوترین به کاهش التهاب کمک می‌کند.

تنظیم ضربان قلب:

در یک پژوهش، به 10 گروه موش صحرایی نر به ترتیب 100، 200، 400 و 600 میلی‌گرم بر کیلوگرم جوشانده‌ی گل گاوزبان و از هر یک از دوزهای گل گاوزبان توأم با 250 میلی‌گرم بر کیلوگرم لیمو عمانی به مدت 6 روز داده شد. گروه کنترل آب دریافت می‌کردند. ضربان قلب پیش و پس از تزریق فنیل اِفرین از طریق دم حیوان، با روش غیر تهاجمی اندازه‌گیری شد. مصرف گل گاوزبان به همراه لیمو عمانی، موجب کاهش ضربان قلب پایه و ضربان قلب پس از تزریق فنیل اِفرین شد. بیشترین اثر مربوط به عصاره‌ی لیمو عمانی و گل گاوزبان با دوز 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود و بین گروه‌های تحت درمان و گروه کنترل، از نظر ضربان قلب پایه، اختلاف معنی‌داری وجود داشت. خاصیت پایین‌آورندگی ضربان قلب این عصاره‌ها بیش از خاصیت پایین‌آورندگی فنیل اِفرین با دوز 6886 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود. یافته‌های این آزمایش نشان می‌دهد که مصرف دم‌کرده‌ی گل گاوزبان به همراه لیمو عمانی برای کاهش ضربان قلب مفید است، اگرچه مصرف آن به تنهایی ممکن است سبب افزایش فشار خون به ویژه در افراد مبتلا به فشار خون بالا شود.

بهبود عملکرد کلیه:

پژوهشی با هدف تعیین تأثیر مصرف دم‌کرده‌ی گل گاوزبان بر بیوشیمی ادرار و خون بیماران غیر دیالیزی مبتلا به نارسایی کلیه انجام شد. در این کارآزمایی بالینی، یک گروه 25 نفره از بیماران بالغ مبتلا به نارسایی مزمن کلیه (CRF) به صورت تصادفی انتخاب و برای آنها دم‌کرده‌ی گل گاوزبان به مدت یک هفته، روزی دوبار هر بار 70 گرم تجویز شد. بهبودی نسبی و پیشگیری از شدت نارسایی مزمن کلیه با افزایش میزان تصفیه‌ی گلومرولی (GFR) مشخص شد. استفاده از دم‌کرده‌ی گل گاوزبان دو بار در روز به مدت یک هفته، نشان داد که GFR بیماران به میزان کاملاً مشخصی افزایش یافته است. دیگر شاخص‌های بهبودی و کنترل پیشرفت CRF شامل کاهش فشار خون و وزن بیماران بود که پس از مصرف گل گاوزبان مشاهده شد. همچنین، دفع کراتینین، سدیم و فسفر ادرار بیماران افزایش یافت که نشان‌دهنده‌ی تأثیر مثبت مصرف این گیاه بود. بر اساس نتایج این پژوهش، مصرف دم‌کرده‌ی گل گاوزبان به دلیل بی‌عارضه بودن و بهبود معیارهای عملکرد کلیه، به بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی خفیف تا پیشرفته توصیه می‌شود. پژوهش دیگری نیز نشان داد که مصرف خوراکی روغن بذر گاوزبان به مدت 7 روز، التهاب و صدمات گلومرولی را در موش‌های آزمایشگاهی کاهش داده است.

تنظیم قند خون:

پس از بررسی تأثیر عصاره‌ی هیدروالکلی گیاه گل گاوزبان بر سطح گلوکز خون، پژوهشی در مجله‌ی علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی زنجان منتشر شد. در این مطالعه، تأثیر گل گاوزبان روی 30 موش صحرایی نر دیابتی شده به صورت تزریق داخل صفاقی عصاره‌ی گل گاوزبان (در دوزهای 100، 400 و 600 میلی‌گرم بر کیلوگرم) به مدت 30 روز بررسی شد. سطح انسولین در حیوانات تحت تیمار با دوزهای 400 و 600 میلی‌گرم بر کیلوگرم عصاره‌ی گل گاوزبان نسبت به گروه دیابتی افزایش معنی‌داری داشت. این مطالعه ثابت کرد که عصاره‌ی گل گاوزبان ایرانی دارای اثر کاهندگی قند خون است. همچنین، سطوح تری‌گلیسرید، کلسترول کل و کلسترول بد در همه‌ی گروه‌ها به صورت وابسته به دوز کاهش یافت و این کاهش در دوزهای 400 و 600 میلی‌گرم بر کیلوگرم از عصاره در مقایسه با گروه کنترل دیابتی معنی‌دار بود. این اثرها احتمالاً به دلیل وجود ترکیباتی چون فلاونوئیدها، ساپونین‌ها، پلی‌فنول‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها است.

خرید دمنوش گل گاوزبان

مواد موثره و ارزش تغذیه ای گل گاوزبان :

گل گاوزبان ایرانی مواد مؤثر فراوانی از قبیل تانن، موسیلاژ، ترکیبات فنلی، مواد قندی، فلاونوئید و مقدار کمی آلکالوئید دارد. در این گیاه، 3 تا 5 درصد موسیلاژ، 0/15 درصد فلاونوئید و 13/43 درصد آنتوسیانین با آگلیکون دلفیدین و سیانیدین وجود دارد. مقدار ناچیزی آلکالوئید از دسته ی پیرولیزیدین هم در این گیاه یافت می‌شود.

بیشتر بدانید  :

کشت گل گاوزبان در دو فصل بهار و پاییز انجام می‌شود، و بهترین روش برای آن، کاشت بذر در فصل پاییز است. در افسانه‌های رومی آمده است که اگر زنی مقدار کمی از این گیاه را در نوشیدنی مردی بریزد، به او شجاعت می‌دهد. هومر، شاعر و مورخ یونانی، گل گاوزبان را شادی‌آور و غم‌زدا دانسته است. در فرانسه، گل گاوزبان به نام «شکوفه‌ی آبی تندرستی» شناخته می‌شود، زیرا گل‌های آن به رنگ آبی هستند و به عنوان داروی مناسبی برای درمان حساسیت‌های دهقانان هنگام کارکردن شناخته می‌شود. در ایران، گل گاوزبان از گیاهان بومی گیلان به شمار می‌رود و در بسیاری از نقاط این استان به شکل خودرو وجود داشته است. هر سال، بیش از 400 تن محصول از زمین‌های زیر کشت گیاه طبی گل گاوزبان در استان گیلان برداشت می‌شود، که ارزش اقتصادی آن بیش از پنج میلیارد ریال است

حد مجاز مصرف :

دوز 2 گرم از گیاه خشک شده در 1 فنجان آب جوش 3 مرتبه در روز توصیه شده است.

بهترین زمان مصرف :

2 ساعت قبل یا بعد از غذا.

عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا :

1کودکان:

– مصرف خوراکی روغن بذر گل گاوزبان در مقادیر مناسب ایمن به نظر می‌رسد.

– اما مصرف محصولات حاوی پیرولیزیدین آلکالوییدها (PA) ناایمن است.

2. بارداری و شیردهی:

– مصرف روغن بذر گل گاوزبان در این دوران‌ها احتمالا ناایمن است.

– محصولات حاوی PA برای مادر و نوزاد خطرناک هستند، می‌توانند باعث بیماری کبدی جدی، سرطان، و نقص مادرزادی شوند.

3. اختلالات خونریزی:

– مصرف گل گاوزبان ممکن است مدت زمان خونریزی را طولانی کند و خطر کبودی و خونریزی را افزایش دهد.

– اگر اختلالات خونریزی دارید، مصرف گل گاوزبان با احتیاط توصیه می‌شود.

4. بیماری کبدی:

– محصولات گل گاوزبان حاوی ترکیبات هپاتوتوکسین PA هستند که ممکن است بیماری کبد را بدترکنند.

5. جراحی:

– مصرف گل گاوزبان قبل و بعد از جراحی ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد.

6. واکنش‌های حساسیت‌زا:

– واکنش‌های آلرژیک به گل گاوزبان باید توسط فرد و پزشک تشخیص داده شود، اما عوارض ناشی از آلرژی بعد از قطع مصرف برطرف می‌شوند.

– مصرف‌کنندگان باید احتمال وجود واکنش‌های آلرژیک را در نظر داشته باشند.

خرید دمنوش گل گاوزبان

تداخل دارویی :

داروهای تجزیه شونده با آنزیم کبدی :

تجزیه گل گاوزبان در کبد انجام می‌شود و برخی ترکیبات شیمیایی که هنگام تجزیه روغن بذر گل گاوزبان ایجاد می‌شوند، ممکن است مضر باشند. داروهایی مانند کاربامازپین (تِگرِتول)، فنوباربیتال، فنی‌توئین (دیلانتین)، ریفامپین، و ریفابوتین (میکوبوتین) که باعث تجزیه کبدی روغن بذر گل گاوزبان می‌شوند، ممکن است اثرات سمی ترکیبات شیمیایی روغن بذر گل گاوزبان را افزایش دهند.

داروهای ضد انعقاد خون  :

مصرف روغن بذر گل گاوزبان ممکن است لخته شدن خون را آهسته کند. اگر این روغن هم‌زمان با داروهایی مصرف شود که خون را لخته می‌کنند، ممکن است احتمال کبودی و خونریزی افزایش یابد. این روغن حاوی گاما لینولنیک اسید (GLA) است که می‌تواند لخته شدن خون را آهسته کند. برخی از داروهایی که خون را لخته می‌کنند عبارتند از آسپرین، کلوپیدوگرل (پلاویکس)، دیکلوفناک (ولتارن، کاتافلام)، ایبوپروفن (ادویل، موترین)، ناپروکسن (آناپروکس، ناپروسین)، دالتپارین (فراگمین)، اِنوکساپارین (لوونوکس)، هپارین، و وارفارین (کومادین).

داروهای مورد استفاده در زمان جراحی :

قبل از جراحی، مصرف روغن بذر گل گاوزبان را متوقف کرده و به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا این روغن ممکن است با داروهای جراحی مانند بیهوشی تداخل داشته باشد.

داروهای ضد التهاب :

داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد و تورم مورد استفاده قرار می‌گیرند. روغن بذر گل گاوزبان نیز به عنوان یک ماده ضد التهابی استفاده می‌شود، و همچنین با داروهای NSAIDs برای ارتریت روماتوئید استفاده می‌شود. اما به نظر می‌رسد مکانیسم عمل این دو گونه متفاوت است. برخی محققین معتقدند که مصرف همزمان روغن بذر گل گاوزبان و NSAIDs ممکن است باعث کاهش اثربخشی این روغن شود. داروهای NSAIDs شامل ایبوپروفن (ادویل، موترین، نوپرین)، اندومتاسین (ایندوسین)، ناپروکسن (آلو، آناپروکس، ناپرلان، ناپروسین)، پیروکسیکام (فلدِن) و آسپرین می‌شوند.

کاربرد در طب قدیم :

فیلسوف رومی، پلینی دالدر، اعتقاد داشت که گیاه گل گاوزبان دارای خواص ضدافسردگی است و افراد را شجاع می‌کند. جان اِولین، نویسنده انگلیسی قرن هفدهم، درباره این گیاه می‌نویسد: «گل گاوزبان بیماری و تنبلی را دور می‌کند، طبع گرم و خشکی دارد. جویدن برگ‌های تازه‌اش به‌طور سنتی برای درمان جوش‌های چرکی دهان مفید است و دم کرده‌ی آن برای تنگی نفس سودمند است. این گیاه اثراتی همچون افزایش شادابی، کاهش فشار خون، ضد اضطراب و دلهره، تسکین دهنده تپش قلب، خواب‌آور، معرق و بازکننده عروق، ضد بلغم و سودا، تب‌بر و رفع کننده‌ی سرفه دارد و برای نفخ مؤثر است.»