دمنوش رزماری

دمنوش رزماری یا اکلیل کوهی گیاهی چندساله و معطر است که برگ‌هایی سوزنی ‌شکل و همیشه ‌سبز دارد. گل‌های آن به رنگ سفید، صورتی، بنفش یا آبی هستند. بخش مورد استفاده ی این گیاه برگ و سرشاخه های گل دار آن است. این گیاه اصالتاً از نواحی مدیترانه ای است، اما هم اکنون، در اکثر مناطق معتدل اروپا و آمریکا می روید. صدها سال است که رزماری به عنوان ادویه و دارو مصرف می شود و بخشی از محبوبیت آن، مربوط به اعتقاد به اینکه رزماری حافظه را تحریک و تقویت می کند، است. در یونان قدیم، دانش آموزان شاخه های کوچک رزماری را لابه لای موهایشان می گذاشتند و در انگلستان، رزماری به نماد سلامتی تبدیل شده است. رزماری در قرون شانزدهم و هفدهم به عنوان کمک به هضم مورد استفاده قرار می گرفت و روغن آن نیز استخراج می شد. امروزه این گیاه در سراسر جهان مصارف خوراکی و دارویی فراوانی دارد.

اما، برای خواص دمنوش رزماری باید به موارد زیر اشاره کرد :

تنظیم قند خون:

در آزمایشی، مصرف رزماری باعث کاهش میزان گلوکز خون در انسان شد. همچنین، با جلوگیری از آنزیم‌هایی مانند آلفا-آمیلاز روده‌ای، می‌تواند جذب گلوکز در روده را کاهش دهد.

تنظیم چربی خون:

مصرف رزماری باعث کاهش پراکسیداسیون چربی و بهبود پروفایل چربی در انسان می‌شود. این اثر ممکن است به دلیل مهار آنزیم‌های لیپاز پانکراس و لیپاز حساس به هورمون باشد.

تقویت حافظه:

مصرف پودرِخشک برگ رزماری می‌تواند باعث بهبود عملکرد شناختی در افراد میانسال شود. این اثر ممکن است به دلیل تأثیرات مواد موجود در رزماری مانند رزمارینیک اسید باشد که می‌تواند کاهش تنش اکسیداتیو را فراهم کند.

خرید رزماری از فروشگاه جالینوس

ضد آلرژی :

رزمارینیک اسید از مواد موثر موجود در دمنوش رزماری است. در یک پژوهش، مصرف خوراکی رزمارینیک اسید اثر مثبتی بر بیماران مبتلا به رینوکونژونکتیویت آلرژیک (آلرژی همراه با خستگی، سرفه و علائم چشمی) فصلی داشت. استفاده از رزمارینیک اسید میزان خارش بینی، آبریزش و خارش چشم و علائم کلی آلرژی را کاهش داد. در این پژوهش، محققان، دلیل این اثر را، اثر مهارکنندگی آن بر فعالیت سلول های T ذکر کرده اند.

بهبود عملکرد کبد:

در یک آزمایش، مصرف عصاره‌ی رزماری با جلوگیری از تغییرات فیزیولوژیکی که به دنبال استعمال تیواستامید به وجود می‌آمد، باعث بهبود بیماری کبد موش‌هایی شد که بر اثر استعمال تیواستامید دچار سیروز کبدی شده بودند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهند که اثر محافظتی رزماری بر کبد را می‌توان به صفات آنتی‌اکسیدانی آن نسبت داد.

تقویت معده:

مصرف چای رزماری باعث برطرف شدن نفخ و سوزش سرِدل می‌شود. از رزماری برای درمان سوزش معده، یبوست و نفخ استفاده می‌شود. این تاثیرهای رزماری به دلیل خاصیت ضد التهابی آن است. محققان در یک پژوهشی که در سال 2014 انجام شد و نتایج آن در ژورنال FASEB به چاپ رسید، اثر عصارۀ آبی رزماری بر ترشح اسید معده موش‌های صحرایی را بررسی کردند. نتایج این تحقیق نشان داد که این عصاره خاصیت آنتی‌اکسیدان و ضد التهابی داشته و در بهبود زخم معده نیز موثر است. در این تحقیق، عصاره آبی رزماری سبب بهبود هضم شد که دلیل آن را افزایش ترشح اسید معده می‌دانند.

تنظیم فشار خون:

محققان معتقدند یکی از دلایل کاهش فشار خون بر اثر مصرف رزماری می‌تواند اثر این گیاه بر مهار ACE (آنزیم دخیل در فرایند افزایش فشار خون) باشد. رزمارینیک اسید یک ترکیب پلی‌فنلی است که از طریق فعال سازی مسیر نیتریک اکسید باعث گشاد شدن رگ‌ها می‌شود.

مواد موثره و ارزش غذایی گیاه رزماری :

مشتقات کافئیک اسید (رزمارینیک اسید)، دی‌ترپن‌ها (کارنوسولیک اسید، ایزورزمانول، رزمادیال، رزماری دی فنل، رزماری کویئینون)، فلاونوئیدها (هسپریدین، دیوزمین، سیرسیمارین)، تری ترپن ها (اورسولیک اسید، اولئانولیک اسید)، روغن فرّار (1،8- سینئول، آلفا-پینن، کامفور، بورنئول، کامفن، لیمونن، p- سیمن، میرسن، لینالول، آلفا-ترپینئول).

بیشتر بدانید:

از این گیاه در نمایشنامه‌های شکسپیر نام برده شده است.

رزماری را اسپانیولی‌ها یکی از گیاهانی می‌دانند که پناهگاه مریم مقدس بودند. مردم اسپانیا و ایتالیا هم معتقدند که این گیاه از انسان در برابر نیروهای جادویی و شیطانی محافظت می‌کند.

در قرون وسطی، دمنوش رزماری استفاده ی زیادی در مراسم عروسی داشت. تاجی از رزماری بر سر عروس قرار داده می‌شد و داماد و مهمانان هر کدام شاخه کوچکی از رزماری بر لباس خود داشتند.

در اروپا و استرالیا به عنوان سمبل یادکرد و به یادسپاری در مراسم یادبود جنگ‌ها و مراسم عزاداری استفاده می‌شد. در مراسم عزاداری، به هر کدام از عزاداران شاخه‌ای از این گیاه می‌دادند. تا وقتی تابوت را در قبر گذاشتند، آن را روی تابوت می‌انداختند.

در بیمارستان‌های فرانسوی مرسوم بود که رزماری را به همراه سرو کوهی می‌سوزاندند تا هوا را ضدعفونی کرده و از بروز مجدد عفونت جلوگیری کند.

حد مجاز مصرف:

– برای تهیه چای، آب جوش را بر روی 2 گرم رزماری خرد شده بریزید و بعد از 15 دقیقه آن را صاف کرده و میل کنید. 1 قاشق چای‌خوری برابر با تقریباً 2 گرم گیاه است.

تأثیر برگ رزماری برای سوء هاضمه، فشار خون بالا و رماتیسم در دوزهای 4 تا 6 گرم در روز توسط کمیته ای – ال آلمان توصیه شده است

بهترین زمان مصرف:

مصرف رزماری بهتر است 1 تا 2 ساعت قبل یا بعد از غذا باشد.

خرید رزماری از فروشگاه جالینوس

عوارض جانبی و واکنش‌های حساسیت‌زا:

مصرف خوراکی

در کل، هیچ خطری یا عوارض جانبی جدی در ارتباط با مصرف مناسب دوزهای درمانی تعیین شده شناخته نشده است. در موارد خاص، آلرژی‌های تماسی مشاهده شده است.

بارداری و شیردهی:

از مصرف رزماری در دوران بارداری پرهیز کنید.

حساسیت به آسپرین:

دمنوش رزماری شامل ترکیباتی است که شباهت زیادی به آسپرین دارند، به نام سالیسیلات. این ترکیب ممکن است در افراد حساس به آسپرین واکنش‌هایی ایجاد کند.

اختلالات خونریزی:

رزماری ممکن است خطر خونریزی و کبودی را در افرادی که از اختلالات خونریزی رنج می‌برند، افزایش دهد؛ بنابراین با احتیاط مصرف شود.

سابقه تشنج یا صرع:

رزماری ممکن است اختلالات تشنج را بدتر کند، بنابراین از مصرف آن در این موارد خودداری شود.

واکنش‌های حساسیت‌زا:

هر فرد ممکن است حساسیتی نسبت به گیاهان و ادویه‌های خاصی داشته باشد. این حساسیت باید ابتدا توسط فرد و سپس توسط پزشک تشخیص داده شود. این واکنش‌های آلرژیک عمدتاً عوارض مزمن یا حاد ندارند و پس از شناسایی و قطع مصرف ماده حساسیت‌زا، عوارض آلرژیک برطرف می‌شوند.

تداخل دارویی:

رزماری ممکن است با داروهای رقیق‌کننده خون، داروهای فشار خون بالا، داروهای ادارارآور، لیتیوم و داروهای دیابت تداخل داشته باشد

کاربرد در طب قدیم:

– رزماری در طب سنتی برای بهبود هضم، درمان افسردگی، سردرد و سرفه مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

– جوشانده آن معده را پاک می‌کند و اشتها آور است.

– رزماری اثر ضدعفونی‌کننده و معرق دارد و جریان خون را در اندامهای شکمی افزایش می‌دهد.

– این گیاه، مدر، ضد نفخ، ضد التهاب و ضد درد است و در تحریک میزان ترشح شیره‌های گوارشی و صفرا بسیار مفید است.