دمنوش خالص چای ترش  :

هیبیسکوس یا دمنوش چای ترش، که به آن چای سرخ یا چای مکّی هم می گویند، اصلیت خود را از هندوستان تا مالزی دارد و سال ها پیش به آفریقا برده شده است. این گیاه در قرن هفدهم، در برزیل کشت می‌شد و قبل از سال 1804 در گواتمالا برای مصارف غذایی کشت می‌شد. اوایل دهه 1890، دکتر وبر، آن را در فلوریدا کشت کرد، اما به دلیل یخبندان شدید، همه گیاهان از بین رفتند.

پس از جنگ جهانی دوم، چای ترش در جنوب و مرکز فلوریدا در باغ‌های خانگی کشت می‌شد. در سال 1962، این گیاه در مصر بیشتر به دلیل مصارف دارویی کشت می‌شد تا غذایی. در سال 1971، گل‌های این گیاه در سنگال تولید و خشک می‌شدند و از آنجا به میزان 10 تا 25 تن در سال به اروپا حمل می‌شدند. امروزه این گیاه به میزان وسیعی در نواحی گرمسیری و نیمه‌گرمسیری توزیع شده است و گل آن برای تهیه‌ی مربا، نوشیدنی و چای، در مصر، ایران، تایلند و کشورهای غربی کاربرد فراوان دارد.

خواص چای ترش :

خرید چای ترش

ضد سرطان :

آنتوسیانین‌ها می‌توانند باعث آپوپتوز سلولی در سلول‌های HL-60 (سلول‌های سرطانی خون) شوند. این مواد با اثر گذاشتن بر اکسیداسیون LDL در سلول، فعالیت آنتی‌اکسیدانی خود را اعمال می‌کنند. آنتوسیانین‌های چای ترش می‌توانند در جلوگیری از پراکسیداسیون LDL مؤثر باشند.

محققان بر اساس یافته‌های یک پژوهش (منتشر شده در ژورنال Pharmacology Biochemical) بیان کردند که اسید پروتوکاتچوئیک چای ترش، با القاء مرگ سلولی در سلول‌های لوسمیک (سرطان خون) در انسان، از رشد سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کند. همچنین، اثر بازدارندگی اسید پروتوکاتچوئیک بر تومور پوست موش‌های آزمایشگاهی نشان داد که این اسید قابلیت حفاظت از بدن در برابر سرطان را دارد. این تحقیق نشان داد که استفاده از اسید پروتوکاتچوئیک چای ترش بر روی سلول‌های HL-60، منجر به شکسته شدن DNA و تغییرات مورفولوژیک مرتبط با آپوپتوز در این سلول‌ها می‌شود.

بهبود عملکرد کبد :

بر اساس مقاله‌ای منتشر شده در ژورنال Natural Product Radiance، در یک پژوهش، اثر حفاظتی عصاره‌های گل خشک چای ترش در برابر تنش اکسیداتیو در هپاتوسیت‌های موش‌های صحرایی مشاهده شد. یافته‌ها نشان دادند که اسید پروتوکاتچوئیک، که ترکیب فنلی استخراج شده از هیبیسکوس و دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی است، از کبد در برابر اثر سمی القایی با t-BHP، محافظت کرد. همچنین، اثر محافظتی عصاره آبی هیبیسکوس در کبد موش‌های صحرایی در برابر اثر سمی پاراستامول گزارش شده است. همچنین، عصاره آبی-الکلی گل‌های این گیاه نیز باعث کاهش میزان پراکسیداسیون چربی در آسیب کبدی القا شده با تتراکلرید کربن شد.

ضد افسردگی :

مصرف چای ترش می‌تواند در آرام کردن اعصاب مفید باشد. محققان در یک پژوهش منتشر شده در Indian Journal of Pharmacology، به این نتیجه رسیدند که آنتوسیانین‌های موجود در چای ترش دارای خاصیت ضدافسردگی هستند. آن‌ها یکی از دلایل افسردگی را کمبود یک یا چند عدد مونوآمین (سروتونین، نورآدرنالین و دوپامین) در بدن می‌دانند. در این آزمایش، محققان اثر مثبت ضدافسردگی عصاره‌ی متانولی چای ترش بر روی موش‌های سوری را مشاهده و نتیجه‌گیری کردند که آنتوسیانین‌ها و آنتوسیانیدین‌های چای ترش از طریق سازوکارهای دوپامینرژیک، نورآدرنرژیک و سروتونرژیک (سازوکارهایی که با سه ماده‌ی دوپامین، تورآدرنالین و سروتونین در ارتباط هستند) اثر آرامش بخشی بر اعصاب دارند.

تنظیم چربی خون :

در پژوهش‌های آزمایشگاهی انجام شده، اثر چای ترش بر کاهش چربی را به بازدارندگی از اکسیداسیون LDL (کلسترول مضر) نسبت می‌دهند. در پژوهشی که روی موش‌ها و خرگوش‌هایی با سطوح بالای چربی خون انجام شد، مصرف چای ترش منجر به کاهش کلسترول، تری‌گلیسرید و LDL شد. محققان معتقدند که به دلیل وجود ترکیبات گیاهی مانند سیتوسترول و پکتین که اثر کاهنده بر کلسترول دارند، می‌توان اثر چای ترش بر کاهش کلسترول را به این ترکیبات نسبت داد. همچنین، عصاره‌ی آبی این گیاه حاوی مقادیر زیادی موسیلاژ و پکتین است. تحقیقات نشان داده‌اند که پکتین می‌تواند مقدار چربی در بافت‌ها و سرم خون را به شدت کاهش دهد.

تنظیم قند خون :

در پژوهشی که نتایج آن در Journal of Pharmacy منتشر شد، اثر عصاره چای ترش بر میزان قندخون موش‌های صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین بررسی شد. یافته‌های این آزمایش نشان داد که عصاره گیاه چای ترش میزان انسولین را افزایش داد و از مقدار قندخون کاست. افزایش قندخون می‌تواند منجر به تشکیل گونه‌های فعال اکسیژن شود که سبب بروز تنش اکسیداتیو و آسیب به سلول‌های بتا (سلول‌های ترشح کننده انسولین در لوزالمعده) می‌شوند. این گونه‌های اکسیژن می‌توانند از میزان آنتی‌اکسیدان درون‌سلولی نیز کاسته شوند. آنتوسیانین‌ها که گروهی از فلاونوئیدها هستند و در چای ترش یافت می‌شوند، خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارند و می‌توانند این گونه‌های فعال اکسیژن را از بین ببرند. دلفینیدین-3-سمبوبیوساید، سیانیدین-3- سمبوبیوساید و دلفینیدین-3-گلوکز از آنتوسیانین‌های چای ترش هستند. در این تحقیق، مصرف عصاره چای ترش با ترمیم سلول‌های بتا در پانکراس، باعث افزایش ترشح انسولین از آنها و در نتیجه کاهش قندخون شد. همچنین، در آزمایش‌های دیگر مشاهده شده است که چای ترش با ممانعت از فعالیت آنزیم‌های دخیل در جذب کربوهیدرات، از میزان قندخون می‌کاهد.

تنظیم فشار خون :

براساس نتایج پژوهشی که در ژورنال J Ethnopharmacol منتشر شد، مصرف چای ترش در بیماران مبتلا به فشارخون بالا سبب کاهش فشارخون می‌شود. در پژوهش دیگری، مشاهده شد که مصرف این چای، اثر مثبتی بر فشارخون مبتلایان به دیابت نوع 2 داشت که فشارخونشان کمی بالا بود. با اینکه سازوکار کاهش فشارخون هنوز به اثبات نرسیده است، مطالعات زیادی اثر مستقیم چای ترش را بر دیواره‌ی رگها، سیستم عصبی سمپاتیک، کانال‌های کلسیم و مکانیزم‌های کولینرژیک (بخش‌هایی از سیستم عصبی که در عملکردشان از استیل کولین استفاده می‌کنند) و هیستامینیک و سیستم رنین-آنژیوتانسین گزارش کرده‌اند. وجود آنتی‌اکسیدان‌ها و اثرات مدر چای ترش، از دلایل ارائه شده برای تأثیر این گیاه بر کاهش فشارخون هستند. برخی پژوهشگران، گشاد شدن رگها بر اثر مصرف چای ترش و برخی دیگر هم کاهش ضربان قلب پس از مصرف این نوشیدنی را گزارش کرده‌اند. گفته می‌شود چای ترش با مهار ACE (آنزیمی که باعث افزایش فشارخون می‌شود) یا از طریق مکانیزم‌های مربوط به نیتریک اکسید در اندوتلیوم (بافت درون پوششی) باعث کاهش فشارخون می‌شود.

تسریع کاهش وزن :

چای ترش کالری کمی دارد و مدیریت آن می‌تواند به دفع سموم و مایعات اضافی بدن کمک کند. در یک پژوهش 12 هفته‌ای که نتایج آن در ژورنال Food & Function منتشر شد، مصرف عصاره چای ترش باعث کاهش چاقی و چربی شکمی افراد چاق شد و بهبودی در آسیب کبدی نیز دیده شد. تحقیق دیگری که در ژورنال Medical Hypotheses منتشر شد، نشان داد که چای ترش می‌تواند به روش طبیعی در کاهش وزن موثر باشد. در آزمایش‌ها، مصرف چای ترش باعث کاهش اشتها در موش‌ها شد. دلیل این کاهش بیشتر به کم شدن جذب غذا توسط بدن نسبت داده می‌شود تا چربی سوزی. محققان ترکیب فعال زیستی به نام اسید هیبیسکوس را به عنوان عاملی مسئول برای کاهش اشتها در موش‌ها معرفی کردند. ترکیبات چای ترش مانند اسید هیبیسکوس می‌توانند از فعالیت آنزیم‌های لوزالمعده جلوگیری کنند که این امر منجر به کاهش جذب پلی‌ساکاریدها و در نتیجه کاهش وزن می‌شود.

خرید چای ترش

مواد موثره و ارزش تغذیه ای چای ترش:

اگزالیک اسید، مالیک اسید، سیتریک اسید، استئاریک اسید، پالمیتیک اسید، تارتاریک اسید، آسکوربیک اسید، آراشیدیک اسید، پروتوکاتچوئیک اسید و هیبسیتین،آنتوسیانین، دِلفینیدین، سیانیدین-3-روتینوزید، بتاکاروتن، بتاسیتوسترول، گالاکتوز، پکتین و کوئرستین.

بیشتر بدانید  :
زنان اهل تاهیتی و هاوایی گل چای ترش را به نشانه ی این که مجرد هستند، پشت گوش راستشان قرار می‏ دهند. اگر این گل پشت گوش چپ قرار گیرد، نشانه ی تأهل آنها است.

مصریان برای خنک نگه داشتن بدن در اقلیم گرم سرزمینشان، چای ترش می نوشند.

مردم سودان و مصر در نُطق های مراسم عروسی و گردهمایی های فامیلی، چای ترش می نوشند.

از روغن گل و برگ چای ترش برای تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش آن استفاده می شود. این روغن را پیش از استحمام روی پوست سر ماساژ می دهند.

حد مجاز مصرف :

برای دمنوش: 1.5 گرم چای ترش خرد شده.

برای فشار خون بالا: چای ترش تهیه شده با 1.25-2 گرم یا 150 (میلی‌گرم بر کیلوگرم) چای ترش در 150 تا 500 میلی‌لیتر آب جوش برای فشار خون بالا استفاده شده است. این دمنوش به مدت 30-10 دقیقه دم گذاشته و روزانه 1 تا 3 مرتبه به مدت 2-6 هفته نوشیده شد.

بهترین زمان مصرف :

صبح یک بار یا درطی روز دوبار، با فاصله‏‌ی هشت ساعت.

عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا :

درمصرف خوراکی، هیچگونه خطرات سلامت یا عوارض جانبی در ارتباط با مصرف مناسب دوزهای درمانی تعیین شده شناخته نشده است. اما در بارداری و شیردهی، مصرفی خوراکی چای ترش به عنوان دارو ناایمن به نظر می‌رسد. امکان وجود عوارض جانبی نادر از جمله ناراحتی یا درد معده موقت، نفخ، یبوست، حالت تهوع، ادرار دردناک، سردرد، زنگ گوش یا لرزش وجود دارد.

در صورت دیابت، مصرف چای ترش ممکن است سطوح قند خون را کاهش دهد و نیاز به تنظیم دوز داروهای دیابت توسط پزشک ممکن است باشد. همچنین، افراد با فشار خون پایین باید در نظر داشته باشند که مصرف چای ترش ممکن است فشار خون را بیش از حد کاهش دهد.

قبل از جراحی، مصرف چای ترش باید حداقل ۲ هفته قبل از عمل متوقف شود، زیرا ممکن است بر سطوح فند خون اثرگذار باشد و کنترل قند خون در طول و بعد از جراحی دشوار شود.

در مورد واکنش‌های حساسیت زا، هر فرد ممکن است نسبت به گیاهان و ادویه‌های خاصیت حساسیت داشته باشد. این واکنش‌های آلرژیک باید ابتدا توسط فرد خود و سپس توسط پزشک شناسایی شود. هرچند این واکنش‌ها عوارض مزمن یا حاد ایجاد نمی‌کنند و پس از شناسایی گیاه حساسیت‌زا و قطع مصرف آن، عوارض ناشی از آلرژی برطرف خواهد شد.

تداخل دارویی  :

استامینوفن

کاربرد در طب قدیم :

در طب سنتی، چای ترش به عنوان درمانی برای فشارخون بالا، بیماری های کبد و تب مورد استفاده قرار می گرفته است. در طب سنتیِ آفریقا، این گیاه برای درمان سرفه و گلودرد، و همچنین به عنوان آنتی باکتری، مدر، ضد اسپاسم و درمان زرداب و صفرا استفاده می شود. همچنین، در طب سنتی تایلند، چای ترش برای درمان سنگ کلیه مورد استفاده قرار می گیرد. از گل های این گیاه نیز به عنوان درمانی برای سرماخوردگی، بی اشتهایی و به عنوان مدر و ملین استفاده می شود. همچنین، در طب چینی از چای ترش برای درمان دمل، تورم، التهاب پوستی و زونا استفاده می شود.